Οι αθλητικοί νάρθηκες είναι οδοντιατρικοί ή προκατασκευασμένοι. Οι προκατασκευασμένοι νάρθηκες του εμπορίου είναι συνήθως πιο φθηνοί, η εφαρμογή όμως και η αποτελεσματικότητά τους δεν είναι πάντα η επιθυμητή. Οι οδοντιατρικοί νάρθηκες έχουν ιδανική εφαρμογή αφού φτιάχνονται ύστερα από αποτύπωμα των δοντιών, έχουν καλύτερη ποιότητα κατασκευής και εξασφαλίζουν την καλύτερη προστασία. Ακόμα και αυτοί όμως χρειάζονται επανέλεγχους, ώστε να διασφαλιστεί η ακριβής εφαρμογής τους σε περιπτώσεις φθοράς ή αλλαγής της θέσης των δοντιών όταν πρόκειται για παιδιά.
Συμπερασματικά λοιπόν, μπορούμε να προστατέψουμε τα δόντια από τραυματισμούς και να χαρούμε απερίσπαστα τα διάφορα αθλήματα. Όπως κάποιοι αθλητές δεν ξεχνούν τις επιγονατίδες ή τα κράνη, έτσι δεν πρέπει να ξεχνάμε τον οδοντιατρικό αθλητικό νάρθηκα.
Η καλύτερη προφύλαξη είναι η κατασκευή ενός αθλητικού νάρθηκα. Ο αθλητικός νάρθηκας είναι μια κατασκευή από ακρυλικό που εφαρμόζει ανάμεσα στα πάνω και τα κάτω δόντια. Δρα ως ένα προστατευτικό κάλυμμα των δοντιών απέναντι σε χτυπήματα. Απορροφά μεγάλο μέρος της κρούσης, ενώ ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο βλάβης σε μεμονωμένα δόντια.
Όλο και περισσότερα άτομα, τόσο αγόρια όσο και κορίτσια, συμμετέχουν ενεργά σε σπορ φυσικής επαφής (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κλπ.). Η συμμετοχή σε τέτοια αθλήματα αυξάνει όμως και την πιθανότητα τραυματισμών στην στοματική χώρα. Έχει υπολογιστεί ότι το 90% των παιδιών σε κάποια στιγμή της ζωής τους θα υποστούν κάποιο τραυματισμό στην ευρύτερη περιοχή του στόματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγονται τέτοιου είδους αθλήματα! Απλώς, πρέπει να παίρνουμε τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα ώστε η συμμετοχή να μη συνοδεύεται από ανησυχία.
Προληπτικά, ιδίως αν το παιδί ασχολείται συστηματικά με αθλήματα φυσικής επαφής (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κλπ.) μπορεί ο οδοντίατρος να φτιάξει ένα αθλητικό νάρθηκα για να τον φοράει τις ώρες της άθλησης. Ο νάρθηκας αυτός είναι ένα κομμάτι από πλαστικό που μπαίνει ανάμεσα στα δόντια για να προστατέψει σαν μαξιλαράκι κατά τη σύγκρουση. Είναι κάτι σαν κι αυτό που φορούν οι πυγμάχοι, μόνο που είναι πιο λεπτό! Ρωτήστε τον οδοντίατρο σας για περισσότερες πληροφορίες.
Ναι! Και μάλιστα αν μπορέσετε να κρατάτε και το σπασμένο κομμάτι. Υπάρχει περίπτωση να μπορέσει να κολληθεί πίσω στη θέση του. Ιδίως στην περίπτωση που τα ούλα ή το ίδιο το δόντι ματώνουν η γρήγορη αντιμετώπισή του αυξάνει τις πιθανότητες διατήρησης του δοντιού ακέραιου. Να θυμάστε άλλωστε ότι ακόμα και αν δεν έχει σπάσει ή φύγει κανένα δόντι πρέπει το παιδί να επισκεφτεί τον οδοντίατρο, για να διαγνωστεί αν έχει επέλθει καμιά άλλη βλάβη στο στόμα του παιδιού.
Τα παιδικά (νεογιλά, πρώτα) δόντια του παιδιού δεν επαναφυτεύονται. Αν όμως δεν είστε σίγουροι ότι το δόντι είναι παιδικό, καλύτερα να πάτε στον οδοντίατρο ακολουθώντας την παραπάνω διαδικασία (μην προσπαθήσετε όμως να το επαναφυτεύσετε μόνοι σας).
Πηγαίνετε στον οδοντίατρο το συντομότερο δυνατό. Μην ξεχνάτε ότι όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστεί τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να διατηρηθεί το δόντι. Αν το δόντι επαναφυτευτεί μέσα στις πρώτες 2 ώρες υπάρχουν πολλές πιθανότητες να σωθεί το δόντι.
Τα κατάλληλα μέσα μεταφοράς κατά σειρά προτεραιότητας είναι:
Κρύο γάλα πλήρες
Φυσιολογικός ορός
Σάλιο (στο στόμα του παιδιού)
Νερό (αν δεν υπάρχει τίποτα από τα παραπάνω)
Προσέχουμε να μην πιάσουμε το δόντι από τη ρίζα, αλλά από την κορυφή του. Δεν το καθαρίζουμε με τα χέρια μας ή με γάζες. Αν έχουμε φυσιολογικό όρο μπορούμε να το ξεπλύνουμε απλά με αυτό. Το καλύτερο είναι να επαναφυτευθεί το δόντι πάλι στο στόμα του παιδιού. Αν αυτό δεν είναι δυνατό τότε το βάζουμε στο κατάλληλο μέσο μεταφοράς και πηγαίνουμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε στον οδοντίατρο.
Κατ’αρχάς ηρεμούμε το παιδί (αλλά και τον εαυτό μας!). Στη συνέχεια ελέγχουμε πόσο άσχημα έχει χτυπήσει. Ελέγχουμε αν το το παιδί ζαλίζεται, έχει τάσεις λιποθυμίας, νιώθει ίλιγγους ή ναυτία, έχει προβλήματα ομιλίας ή μνήμης, αν αιμορραγεί ή ρινορραγεί. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να προηγηθεί η επίσκεψη σε γιατρό ώστε να διαπιστωθεί αν έχει κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Κάθε χρόνο πάρα πολλά παιδιά χάνουν μόνιμα δόντια από τραυματισμό. Αυτά τα δόντια μπορούν σε πολλές περιπτώσεις να σωθούν και να επαναφυτευτούν στο στόμα του παιδιού, αρκεί η αντιμετώπιση να είναι γρήγορη.
Η επιτυχία της αναφύτευσης του δοντιού εξαρτάται από την κατάσταση του δοντιού, τον τρόπο διαφύλαξης και μεταφοράς του και το πόσο γρήγορα επαναφυτεύεται. Έρευνες έχουν δείξει ότι αν το δόντι επαναφυτευθεί μέσα στα πρώτα 15-30 λεπτά υπάρχει μέχρι και 90% πιθανότητα να διατηρηθεί το δόντι για όλη τη ζωή.
Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να ηρεμήσετε και να αποβάλλετε όσο περισσότερο μπορείτε το άγχος από τη ζωή σας. Επειδή όμως αυτό είναι πολύ δύσκολο, υπάρχουν διάφορα θεραπευτικά μέτρα που μπορούμε να πάρουμε ώστε να περιορίσουμε το πρόβλημα (δυστυχώς το να πούμε ότι θα το θεραπεύσουμε τελείως είναι συχνά αδύνατο) και την έκταση της βλάβης που μπορεί να προκαλέσει.
Τα συνήθη θεραπευτικά μέσα είναι η κινησιοθεραπεία και διάφοροι τύποι νάρθηκα. Στην κινησιοθεραπεία διδάσκονται ορισμένες ασκήσεις ώστε να επαναφέρουμε τους μύες στην φυσιολογική τους λειτουργία και συντονισμό. Ο νάρθηκας είναι μια κατασκευή από πλαστικό η οποία εφαρμόζει με συγκεκριμένο τρόπο στα δόντια και βοηθάει στην ελάττωση της έντασης της παραλειτουργίας.
Αν αντιληφθείτε ότι έχετε κάποιο από τα συμπτώματα που προαναφέραμε (σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών, παρατεταμένους πονοκέφαλους, ήχους από την άρθρωση, δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος, κ.α.) πρέπει να συμβουλευτείτε τον οδοντίατρο. Ακόμα και ένα μικρό πρόβλημα μπορεί, αν αφεθεί, να δημιουργήσει προβλήματα που αργότερα θα είναι πολύ δύσκολο να αποκατασταθούν. Ο οδοντίατρος θα σας κατευθύνει ανάλογα για την κατάλληλη θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσετε.
Αν είναι κατά τη διάρκεια της ημέρας τότε μπορούμε να καταλάβουμε αν τρίζουμε ή σφίγγουμε τα δόντια μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα δόντια πρέπει να ακουμπάνε μόνο όταν μασάμε ή καταπίνουμε (συνολικός χρόνος είναι 17 λεπτά την ημέρα). Οποιαδήποτε άλλη επαφή των δοντιών δεν χρειάζεται και ασκεί επιπλέον φόρτιση στο στοματογναθικό σύστημα, ιδίως αν είναι παρατεταμένη.
Αν είναι κατά τη διάρκεια της νύχτας, δυστυχώς εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να το καταλάβουμε γιατί κοιμόμαστε. Σε περίπτωση που τρίζουμε τα δόντια, μπορεί να ακούσει τον ήχο κάποιος που κοιμάται στο ίδιο δωμάτιο. Όταν όμως σφίγγουμε τα δόντια μας αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε δυστυχώς μόνο το άλλο πρωί από τα συμπτώματα που πιθανόν να έχουμε.
* Μην ξεχνάς να επισκέπτεσαι τον οδοντίατρο σου τακτικά
* Βούρτσιζε τα δόντια σου σωστά δυο φορές την ημέρα
* Μην ξεχνάς να χρησιμοποιείς το οδοντικό νήμα μετά το βραδινό βούρτσισμα
* Καθάριζε την επιφάνεια της γλώσσας σου μετά το βούρτσισμα
* Πίνε πολλά υγρά, αλλά περιόρισε τον καφέ όσο μπορείς
* Μπορείς να μασάς τσίχλα χωρίς ζάχαρη
* Τρώγε φρέσκα λαχανικά, όπως καρότα
Σε περίπτωση που η κακοσμία προέρχεται κυρίως από τα δόντια ή τα ούλα, τότε πρωταρχική ανάγκη είναι η θεραπεία των νόσων του δοντιού (τερηδόνα) και των νόσων του περιοδοντίου (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) . Αυτό θα γίνει στο οδοντιατρείο ακολουθώντας τα κατάλληλα θεραπευτικά μέσα. Επίσης θεμελιώδους σημασίας είναι η εκμάθηση σωστής στοματικής υγιεινής, ώστε να απομακρύνεται μόνοι σας πλέον τα μικρόβια που προκαλούν την κακοσμία σε καθημερινή βάση.
Για τη σωστή στοματική υγιεινή πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας τουλάχιστον δύο φορές καθημερινά Επίσης να χρησιμοποιούμε οδοντικό νήμα μία φορά την ημέρα ώστε να απομακρύνουμε τα μικρόβια και από τις περιοχές που δεν μπορεί να φτάσει η οδοντόβουρτσα. Μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε και ένα κατάλληλο στοματικό διάλυμα, που υποβοηθά στην απομάκρυνση των μικροβίων και χαρίζει ευχάριστη αναπνοή.
Στην περίπτωση που η κακοσμία προέρχεται κυρίως από την γλώσσα, τότε φροντίζουμε ώστε να απομακρύνουμε τα μικρόβια που λιμνάζουν στην πίσω επιφάνεια της γλώσσας και προκαλούν τη δυσάρεστη αναπνοή. Αυτό γίνεται βουρτσίζοντας την γλώσσα με οδοντόβουρτσα μαλακή μετά το πλύσιμο των δοντιών μας. Καλό είναι να μην χρησιμοποιείται οδοντόπαστα, απλώς να βρέχεται η οδοντόβουρτσα με νερό ή με το κατάλληλο στοματικό διάλυμα.
Η κακοσμία προέρχεται από αποδόμηση πρωτεϊνών από μικρόβια που βρίσκονται μέσα στο στόμα μας. Προϊόντα της αποδόμησης αυτής είναι ουσίες με δυσάρεστη οσμή, όπως π.χ. ενώσεις του θείου. Τα μικρόβια αυτά μπορεί να βρίσκονται :
* στα δόντια, σε περίπτωση που είναι τερηδονισμένα ή δεν τα καθαρίζουμε σχολαστικά
* στα ούλα, σε περίπτωση που πάσχουν από νόσους του περιοδοντίου (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα) ή δεν τα καθαρίζουμε σχολαστικά
* στην γλώσσα και ιδίως στο πίσω μέρος της
Η κακοσμία του στόματος είναι ένα πρόβλημα το οποίο μπορεί συχνά να προκαλέσει δυσάρεστα συναισθήματα τόσο σε εμάς τους ίδιους όσο και στους γύρω μας. Είναι μια πάθηση που συνήθως θεραπεύεται εύκολα, αρκεί να τηρούμε τους σωστούς κανόνες υγιεινής του στόματος.
Η πρόληψη στην περίπτωση αυτή είναι προτιμότερη και πολύ ευκολότερη από την θεραπεία. Αυτό που χρειάζεται να κάνεις για να προλάβεις αυτήν την κατάσταση είναι να βουρτσίζεις τακτικά τα δόντια σου με φθοριούχο οδοντόκρεμα (τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα μετά τα κύρια γεύματα) και να χρησιμοποιείς το οδοντικό νήμα (τουλάχιστον μία φορά την ημέρα) ώστε να απομακρύνεις αποτελεσματικά την οδοντική μικροβιακή πλάκα από τα δόντια σου.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουμε αυξημένη παραγωγή ορμονών, οι οποίες καθιστούν τους περιοδοντικούς ιστούς πιο ευάλωτους απέναντι στα μικρόβια. Σε συνέργεια με το συνήθως ελαττωμένο επίπεδο στοματικής υγιεινής που εφαρμόζει η έγκυος γυναίκα, η φλεγμονώδης εξεργασία είναι πιο έντονη και τα ούλα εμφανίζονται πολύ κόκκινα και διογκωμένα, με συχνή (και πολλές φορές αυτόματη) αιμορραγία. Κάποιες φορές τα ούλα διογκώνονται τόσο πολύ που σχηματίζουν μια εξεσημασμένη διόγκωση (επουλίδα της κυήσεως) η οποία δεν υποχωρεί πλήρως μετά τον τοκετό και μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση μετά την εγκυμοσύνη.
Επομένως ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η στοματική υγιεινή πρέπει να είναι σωστή και αποτελεσματική. Από την αρχή της κυήσεως, η γυναίκα θα πρέπει να συμβουλευθεί τον οδοντίατρό της για την καλύτερη αντιμετώπιση της ιδιαίτερης κατάστασης που καλείται να αντιμετωπίσει όσον αφορά τη στοματική της υγεία.
Το κάπνισμα έχει αποδειχθεί ότι είναι ο κυριότερος ενοχοποιητικός παράγοντας για σοβαρότατες παθήσεις όπως των καρδιοπαθειών και πολλών μορφών καρκίνου (μεταξύ αυτών και του καρκίνου του στόματος). Όσον αφορά την νόσο των περιοδοντικών ιστών έχει φανεί από έρευνες ότι το κάπνισμα μειώνει τους αμυντικούς μηχανισμούς του στόματος και δυσχεραίνει την επούλωση των ιστών. Καθιστά έτσι πιο ευάλωτους τους περιοδοντικούς ιστούς στην μικροβιακή καταστροφή, με αποτέλεσμα την ταχύτερη επιδείνωση της περιοδοντίτιδας σε άτομα που πάσχουν. Άτομα που καπνίζουν, πέρα από τη μειωμένη επούλωση και τη μειωμένη αμυντική ικανότητα, έχει βρεθεί ότι σχηματίζουν πιο εύκολα τρυγία, χρωστικές και κηλίδες πάνω στα δόντια, ενώ παρουσιάζουν και κακοσμία του στόματος.
Περιοδοντίτιδα είναι η νόσος των περιοδοντικών ιστών στην οποία έχουν επέλθει μη αναστρέψιμες μεταβολές στους περιοδοντικούς ιστούς. Αυτό σημαίνει ότι λόγω της φλεγμονής η ουλοδοντική σχισμή έχει βαθύνει (έχει μετατραπεί πια σε περιοδοντικό θύλακο), οι περιοδοντικοί ιστοί έχουν αρχίσει να υποχωρούν, απογυμνώνοντας πολλές φορές τη ρίζα και προκαλώντας μείωση της στήριξης του δοντιού (με τελικό αποτέλεσμα την εξαγωγή του λόγω αδυναμίας συγκράτησής του στο στόμα). Η διαδικασία αυτή είναι συνήθως πολύ αργή και δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τον ασθενή αν δεν υπάρχουν άλλα συμπτώματα όπως πόνος, πρήξιμο, κακοσμία και αιμορραγία από τα ούλα. Η πορεία της περιοδοντίτιδας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες με κυριότερο τη ικανότητα να απομακρύνουμε την μικροβιακή πλάκα από τα δόντια. Υπάρχουν όμως και κάποιοι συνοδοί παράγοντες που επιταχύνουν την εξέλιξη της περιοδοντίτιδας. Τέτοιοι παράγοντες είναι το κάπνισμα, η εγκυμοσύνη, η γενετική προδιάθεση και κάποιες νόσοι όπως π.χ. διαβήτης.
Η ουλίτιδα είναι μια αναστρέψιμη φλεγμονή των περιοδοντικών ιστών η οποία προκαλείται από την παραμονή της μικροβιακής πλάκας στα δόντια και στα ούλα. Όταν δεν ασκούμε σωστή στοματική υγιεινή η μικροβιακή πλάκα ωριμάζει στην ουλοδοντική σχισμή (την σχισμή μεταξύ του δοντιού και των ούλων, και προκαλεί φλεγμονή στα ούλα, με αποτέλεσμα αυτά να διογκώνονται, να γίνονται πιο κόκκινα και να αιμορραγούν ευκολότερα. Εάν δεν αφαιρέσουμε την μικροβιακή πλάκα για μερικές μέρες, αυτή μετατρέπεται σε τρυγία (πέτρα) η οποία είναι τόσο σταθερά προσκολλημένη με το δόντι ώστε μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τον οδοντίατρο με τα κατάλληλα εργαλεία.
Η νόσος των περιοδοντικών ιστών οφείλεται στα μικρόβια που επικάθονται πάνω στα δόντια και στα ούλα, πολλαπλασιάζονται και σχηματίζουν την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Η μικροβιακή πλάκα είναι σαν ένα στρώμα προσκολλημένο πάνω στα δόντια και στα ούλα . Διαφέρει από το λευκό επίχρισμα που βλέπουμε πάνω στα δόντια πολλές φορές μετά το φαγητό. Το λευκό επίχρισμα είναι υπολείμματα τροφών που απλώς επικάθονται πάνω στα δόντια και μπορεί να φύγει με το ξέπλυμα του στόματος με νερό. Η αφαίρεση της πλάκας μπορεί να γίνει μόνο με το σωστό βούρτσισμα των δοντιών.
Η νόσος των περιοδοντικών ιστών είναι μια μικροβιακή λοίμωξη, δηλαδή η καταστροφή των ιστών λόγω της παρουσίας των μικροβίων . Ταξινομείται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, ανάλογα με την σοβαρότητά της, στην ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα.
Η πρώτη μορφή, χρονικά και σε εξέλιξη, είναι η ουλίτιδα.
Η ουλίτιδα έχει αναστρέψιμο χαρακτήρα, δηλαδή με τη σωστή θεραπεία οι περιοδοντικοί ιστοί επιστρέφουν στη φυσιολογική τους υγιή κατάσταση.
Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία είναι η περιοδοντίτιδα, η οποία συνήθως ακολουθεί την ουλίτιδα.
Στην περιοδοντίτιδα έχουν επέλθει μη αναστρέψιμες βλάβες στους περιοδοντικούς ιστούς και ακόμα και μετά τη θεραπεία της δεν επανέρχονται στην αρχική φυσιολογική τους κατάσταση.
Η αιμορραγία των ούλων κατά το βούρτσισμα, το φαγητό ή και αυτόματα είναι ένδειξη φλεγμονής. Αυτό σημαίνει ότι τα ούλα κάτω από την επίδραση επιθετικών παραγόντων, δηλαδή των μικροβίων, έχουν χάσει πλέον στη φυσιολογική τους υγιή κατάσταση και πάσχουν από τη νόσο των περιοδοντικών ιστών (των ιστών γύρω από το δόντι).
* Βούρτσισμα: Τακτικό και σχολαστικό βούρτσισμα (δύο φορές την ημέρα, μεσημέρι βράδυ). Χρήση οδοντικού νήματος για καθαρισμό των μεσοδοντίων περιοχών
* Φθόριο: Το φθόριο είναι ο καλύτερος σύμμαχος μας απέναντι στην τερηδόνα. Η οδοντόκρεμα πρέπει να περιέχει φθόριο, ενώ καλό είναι να συμπληρώνουμε τη στοματική υγιεινή με φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Επίσης για τα παιδιά, σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνεται να λαμβάνουν συμπληρωματική δόση φθορίου καθημερινά, ώστε να δυναμώνουν τα δόντια τους πριν ακόμα αυτά βγουν στο στόμα.
* Διατροφή: Περιορισμό της ζάχαρης και γενικότερα των τροφών που περιέχουν ζάχαρη (γλυκά, σοκολάτες, αναψυκτικά τύπου κόλα, μπισκότα, έτοιμα σνακς που περιέχουν ζάχαρη, χυμοί, κ.α.).
* Συχνότητα φαγητού: Πέρα από την ποσότητα σημαντικό ρόλο παίζει και η συχνότητα που καταναλώνουμε ζάχαρη. Η ίδια ποσότητα ζάχαρης προκαλεί πολύ μεγαλύτερη καταστροφή αν καταναλωθεί σε πολλά, παρά σε ένα γεύμα.
* Σάλιο: Το σάλιο είναι σημαντικός παράγοντας που αδρανοποιεί την οξύτητα της πλάκας. Γι αυτό αν δεν μπορούμε να βουρτσίσουμε τα δόντια μας μετά από ένα γεύμα, μπορούμε να ξεπλύνουμε τα δόντια μας με άφθονο νερό ή να μασήσουμε μια τσίχλα χωρίς ζάχαρη για μερικά λεπτά. Βοηθάμε έτσι την παραγωγή σάλιου και επαναφέρουμε το ρΗ του στόματος στα κανονικά επίπεδα πιο γρήγορα.
* Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο: Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο βοηθούν ώστε να διαγνώσουμε στα αρχικά στάδια την εμφάνιση της τερηδόνας. Όσο πιο νωρίς διαγνωστεί τόσο μικρότερο σφράγισμα θα χρειαστεί να γίνει. Επίσης σε πρώιμα στάδια, η τερηδονική αλλοίωση βρίσκεται σε αντιστρεπτό στάδιο. Με την κατάλληλη θεραπεία δηλαδή, μπορούμε να αποφύγουμε και το σφράγισμα!
Η τερηδόνα είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, δηλαδή χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες και παράγοντες για να αναπτυχθεί. Αν δεν υπάρχουν όλοι αυτοί οι παράγοντες μαζί τότε δεν αναπτύσσεται τερηδόνα. Οπότε αν καταφέρουμε να ελέγξουμε αυτούς τους παράγοντες, μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση και να αναχαιτίσουμε την εξέλιξη της τερηδόνας.
Τα μικρόβια επικάθονται πάνω στα δόντια και σχηματίζουν την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Συγκεκριμένα είδη μικροβίων (S. mutans, lactobacilli) ευθύνονται κυρίως για την τερηδόνα. Τα μικρόβια αυτά μεταβολίζουν τους υδατάνθρακες που υπάρχουν στο στόμα (και προέρχονται από τη διατροφή μας) και παράγουν ως υποπροϊόντα οξέα, κατεβάζοντας το ρΗ του στόματος. Όταν το ρΗ κατεβεί κάτω από συγκεκριμένο όριο, τα δόντια απομεταλλικοποιούνται, δηλαδή χάνουν μέρος από την ανόργανη ουσία τους. Στη συνέχεια καταστρέφεται και ο οργανικός σκελετός του δοντιού δημιουργώντας μια κοιλότητα όπου επικάθονται περισσότερα μικρόβια και ούτω καθεξής… Αν δεν θεραπευθεί η τερηδόνα τότε τα μικρόβια μπορεί να φτάσουν μέχρι το νεύρο του δοντιού (πολφός) και να προκαλέσουν πολφίτιδα, πόνο, νέκρωση του πολφού και απόστημα.
Η τερηδόνα είναι μία νόσος μικροβιακής αιτιολογίας που προκαλεί καταστροφή των δοντιών. Πέρα όμως από τα μικρόβια χρειάζεται να υπάρξουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες που θα επιτρέψουν την καταστροφή των δοντιών, όπως οι συνθήκες που επικρατούν στο στοματικό περιβάλλον και το είδος της διατροφής.
Ναι! Οι έρευνες έδειξαν ότι η λεύκανση των δοντιών με καρβαμιδικό υπεροξείδιο του υδρογόνου και κάτω από την παρακολούθηση του οδοντίατρου είναι ασφαλής και για τα δόντια και για τα ούλα. Πολλοί οδοντίατροι πιστεύουν, πως αυτή η μέθοδος λεύκανσης είναι η πιο ασφαλής αισθητική οδοντιατρική διαδικασία που υπάρχει σήμερα.
Το gel λεύκανσης τοποθετείται σ ένα λεπτό νάρθηκα, ο οποίος εφαρμόζει πάνω στα δόντια. Καθώς το δραστικό συστατικό του gel, ελευθερώνει οξυγόνο, αυτό ενεργεί πάνω στις χρωστικές της αδαμαντίνης και οδοντίνης και τις αποχρωματίζει, Η δομή του δοντιού δεν αλλάζει, μόνο το χρώμα του δοντιού γίνεται λευκότερο και πιο φωτεινό.
Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν κάποια ήπια οδοντική ευαισθησία στο κρύο, κατά τη διάρκεια της αγωγής. Αυτά τα συμπτώματα πάντα εξαφανίζονται μετά από 1-3 ημέρες, αφού ολοκληρωθεί η θεραπεία.
Τα δόντια θα είναι πάντα λευκότερα και πιο φωτεινά από ότι ήταν πριν, Όμως, μερικοί ασθενείς, (ειδικότερα αυτοί που συνεχίζουν να καταναλώνουν χρωστικές ουσίες, όπως καφεΐνη ή καπνό), μπορεί να χρειασθεί να χρησιμοποιήσουν ξανά τη μέθοδο για 1 ή 2 βράδια κάθε 1-2 Χρόνια.
Αποτελέσματα συνήθως βλέπουμε ακόμη και μετά από την πρώτη εφαρμογή. Το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα επέρχεται, συνήθως, μετά από 10-14 συνεχή βράδια και κυμαίνεται ανάλογα με τη δυσχρωμία από 3-10 ή 12 βαθμίδες της χρωματικής κλίμακας.
Γιατί μπορείτε να λευκάνετε τα δόντια σας άνετα και αποτελεσματικά μόνοι σας, ενώ κοιμάστε, ή για λίγη ώρα την ημέρα.
Σχεδόν όλους. Όμως, υπάρχουν μερικές περιπτώσεις, που η μέθοδος μπορεί να μην είναι αποτελεσματική. Ο οδοντίατρος αποφασίζει σε ποιους ασθενείς μπορεί να εφαρμοσθεί η μέθοδος, αφού γίνει ένας πλήρης στοματικός έλεγχος και διάγνωση.
Οι αιτίες είναι πολλές. Δυσχρωμίες δοντιών προκαλούνται από κατανάλωση ουσιών, πλούσιων σε χρωστικές (καφές, τσάι, καπνός, αναψυκτικά τύπου colas), από τραυματισμό, από χρήση τετρακυκλίνης (αντιβιοτικό), από υπερβολική χρήση φθορίου, από προοδευτική νέκρωση του οδοντικού πολφού ή από παλιές εμφράξεις.
Είναι στην πραγματικότητα μια λευκαντική διαδικασία, που αποχρωματίζει τις δυσχρωμίες της αδαμαντίνης και της οδοντίνης. Χρησιμοποιείται ένα ήπιο διάλυμα, που τοποθετείται σ’ ένα λεπτό, μαλακό, εφαρμοστό νάρθηκα, που ‘φοριέται” στα δόντια.
Υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης άμεσα των εμφυτευμάτων και της προσθετικής εργασίας πάνω σε αυτά χωρίς να περιμένουμε την λεγόμενη οστεοενσωμάτωση των εμφυτευμάτων με το οστό για το χρονικό διάστημα των 3 μηνών στην κάτω γνάθο ή 5-6 μήνες στην άνω γνάθο. Βέβαια, τούτο θέλει ιδιαίτερη προσοχή οσόν αφορά στην επιλογή του περιστατικού, αναλόγως δηλαδή με την ποιότητα και την ποσότητα του οστού, τους λόγους για τους οποίους ο ασθενής μας έχασε τα δόντια του, κ.τ.λ.
Ιδιάιτερη χρήση η άμεση φόρτιση βρίσκει σε περιπτώσεις ολικής αποκατάστασης των γνάθων, .οταν δηλαδή ο ασθενής αναγκάζεται να χάσει όλα του τα δόντια, ή αυτά που του έχουν απομείνει,(κυρίως σε περιπτώσεις περιοδοντίτιδας) οπότε η αποκατάσταση μπορεί να γίνει μέσα σε διάστημα 4 -5 ΗΜΕΡΩΝ. Συγκεκριμένα, γίνεται την ίδια μέρα η τοποθέτηση όσων εμφυτευμάτων μας επιτρέπει η γνάθος (συνήθως προσπαθούμε να τοποθετήσουμε τουλάχιστον 7 εμφυτεύματα) και ταυτοχρόνως η λήψη των αποτυπωμάτων για την κατασκευή της ειδικής προσθετικής εργασίας. Μετά από 4-5 μέρες τοποθετείται η προσθετική εργασία και ο ασθενής μας μπορεί πλέον να λειτουργεί όπως όταν είχε τα δικά του δόντια.
Τα εμφυτεύματα είναι σε απόλυτους αριθμούς ακριβότερα από τις συμβατικές λύσεις. Είναι όμως μια λανθασμένη σύγκριση διότι πρόκειται περί θεραπειών με ριζικές διαφορές. Από τη μία πλευρά έχουμε επιβάρυνση υγιών φυσικών δοντιών («γέφυρες»), ψυχολογικά και λειτουργικά άβολες μερικές οδοντοστοιχίες («μηχανάκια») και ολικές οδοντοστοιχίες («μασέλες») που ενοχλούν και μετακινούνται κατά την μάσηση ή και την ομιλία. Αντίθετα, μια προσθετική εργασία στηριζόμενη σε οδοντικά εμφυτεύματα είναι σταθερή, λειτουργική, ανεξάρτητη από τα γειτονικά φυσικά δόντια, σε πολλές δε περιπτώσεις είναι και αισθητικά ανώτερη από τις εναλλακτικές προσθετικές λύσεις.
Η έλλειψη δοντιών και ό,τι αυτή συνεπάγεται (μειωμένη μασητική ικανότητα, αλλαγή στον τρόπο ομιλίας, αισθητική αλλοίωση του προσώπου, ψυχολογική επιβάρυνση του ασθενούς) αφορά αναμφίβολα ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στη χώρα μας. Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι σαφώς η πιο εξελιγμένη και αποτελεσματική λύση που προσφέρει σήμερα η σύγχρονη οδοντιατρική για την οποία κάθε οδοντίατρος οφείλει να ενημερώνεται και να ενημερώνει. Ο ενδιαφερόμενος ασθενής είτε με την καθοδήγηση του οδοντίατρου είτε μετά από δική του έρευνα θα πρέπει να πληροφορείται ολοκληρωμένα από ειδικευμένο στα εμφυτεύματα οδοντίατρο ούτως ώστε γνωρίζοντας υπεύθυνα όλες τις εναλλακτικές λύσεις να παίρνει τις δικές του σωστές αποφάσεις.
Τα εμφυτεύματα τοποθετούνται στο οδοντιατρείο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην τήρηση απόλυτης ασηψίας για την αποφυγή μετεγχειρητικών επιπλοκών. Καλό είναι να υπάρχει κατάλληλα διαμορφωμένη αίθουσα. Εφαρμόζεται τοπική αναισθησία, όπως δηλαδή και για ένα απλό σφράγισμα ενός χαλασμένου δοντιού ή για μια εξαγωγή. Έτσι, και σε συνδυασμό με ειδική φαρμακευτική αγωγή μπορούμε να υποσχεθούμε απουσία πόνου τόσο κατά την διάρκεια, όσο και μετά την επέμβαση.
• Τα δόντια που στηρίζονται σε εμφυτεύματα έχουν κάποια αισθητική διαφορά από τα υπόλοιπα δόντια;
Απολύτως καμία. Οι μέθοδοι και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται, επιτρέπουν την πραγματοποίηση αποκαταστάσεων πανομοιότυπων με αυτές που τοποθετούνται πάνω σε φυσικά δόντια (θήκες, γέφυρες) και δίνουν την εικόνα υγιών και όμορφων δοντιών.
Δεδομένης της σωστής χειρουργικής τοποθέτησης των εμφυτευμάτων από έναν εξειδικευμένο οδοντίατρο, της ισορροπημένης φόρτισης με τα προσθετικά δόντια, της διατήρησης υψηλού επιπέδου στοματικής υγιεινής από τον ασθενή και τέλος της τουλάχιστον ανά έτος συντηρητικής ακτινολογικής και κλινικής παρακολούθησης, το ποσοστό επιτυχίας είναι της τάξης του 99% για μια διάρκεια 8-10 ετών, όπως αποδεικνύεται από σύγχρονες επιστημονικές έρευνες. Οι όποιες αποτυχημένες προσπάθειες είναι σήμερα συνδεδεμένες με την πλημμελή στοματική υγιεινή, με κάποια επιμόλυνση κατά την αρχική επούλωση ή ακόμα με την λανθασμένη προσθετική επιβάρυνση του εμφυτεύματος. Στην πλειονότητα, δε, των περιπτώσεων έχουμε τη δυνατότητα να τοποθετήσουμε ένα νέο εμφύτευμα στην ίδια περιοχή όπου παρουσιάστηκε κάποιο πρόβλημα.
• Πόσο σύντομα μπορούν να τοποθετηθούν τα δόντια;
Ανάλογα με το εκάστοτε περιστατικό, απαιτείται μια περίοδος αναμονής μεταξύ τριών και έξι μηνών για να ενσωματωθούν τα εμφυτεύματα στη γνάθο. Επίσης, σε περιπτώσεις περισσότερων εμφυτευμάτων, εφαρμόζεται επιτυχώς την τελευταία δεκαετία η μέθοδος της άμεσης φόρτισης κατά την οποία ο ασθενής «φοράει» τα δόντια του μέσα σε διάστημα ολίγων ημερών από την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων.
Θα πρέπει να τηρούνται κάποιες απαραίτητες προϋποθέσεις που έχουν να κάνουν τόσο με γενικούς όρους όσο και με τοπικούς παράγοντες..
Ο ασθενής πρέπει να μην πάσχει από κάποιες σοβαρές γενικές παθήσεις, όπως για παράδειγμα ο υψηλός και αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης. Χρειάζεται, λοιπόν, ένα ολοκληρωμένο ιατρικό ιστορικό.
Μια συγκεκριμένη ποσότητα οστού στη γνάθο είναι απολύτως αναγκαία, πράγμα που διαπιστώνεται με έναν ακτινογραφικό έλεγχο. Εντούτοις, μια πληθώρα τεχνικών για την διαμόρφωση και βελτίωση της προς εμφύτευση περιοχής είναι σήμερα διαθέσιμες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην πλειονότητά των περιπτώσεων. Τέλος, το βαρύ κάπνισμα και η κακή στοματική υγιεινή πρέπει οπωσδήποτε να ελεγχθούν πριν από την τοποθέτηση εμφυτευμάτων.
Πρόκειται για μια γνωστή λανθασμένη αντίληψη. Για απόρριψη θα μιλήσουμε στις μεταμοσχεύσεις οργάνων (ήπατος, καρδιάς κ.λπ.), όπου υφίσταται η πιθανότητα αναγνώρισης του μοσχεύματος ως «ξένου» από τον ανθρώπινο οργανισμό. Το τιτάνιο, από το οποίο κατασκευάζονται τα εμφυτεύματα ανήκει στην κατηγορία των «βιοσυμβατών» υλικών, μπορεί δηλαδή να συνυπάρξει με ζωντανούς ιστούς χωρίς επιπλοκές. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι τα μεταλλικά υλικά (λάμες, καρφιά κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται ευρέως στην ορθοπεδική χειρουργική (αντιμετώπιση καταγμάτων, αρθροπλαστικές επεμβάσεις κ.ά.) πολύ πριν ακόμα την εμφάνιση των οδοντικών εμφυτευμάτων είναι επίσης από τιτάνιο.
Η σύγχρονη εμφυτευματολογία έχει μια επιστημονική και κλινική παρουσία πέραν των τριάντα ετών. Σε Ευρώπη και Αμερική είναι πλέον εδραιωμένη και αποτελεί λύση απλή και καθημερινή. Στη χώρα μας δεν έχει ακόμα τη θέση που της αρμόζει. Αυτό οφείλεται κυρίως στη δυσπιστία λόγω πλημμελούς ενημέρωσης τόσο των ασθενών αλλά δυστυχώς και αρκετών οδοντιάτρων, οι οποίοι αποτρέπουν τους ασθενείς τους από τα εμφυτεύματα, παραθέτοντας λανθασμένα επιχειρήματα και στερώντας τους έτσι από λύσεις καλύτερες και αποτελεσματικότερες των συμβατικών.
Αυτό εξαρτάται από τις ανάγκες του ασθενούς. Ένα μόνο εμφύτευμα μπορεί να χρησιμεύσει για την αποκατάσταση ενός δοντιού που λείπει ή πρόκειται να εξαχθεί, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο την κλασική λύση μιας γέφυρας, η οποία θα επιβαρύνει τα γειτονικά υγιή δόντια..
Περισσότερα εμφυτεύματα μαζί μπορούν να αντικαταστήσουν περισσότερα του ενός δόντια, αποφεύγοντας έτσι την κατάληξη σε κινητή οδοντοστοιχία, τη γνωστή σε όλους μας «μασέλα»
Είναι μία μεταλλική βίδα από τιτάνιο που τοποθετείται στο οστό της γνάθου με σκοπό να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη τεχνητών δοντιών.